Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku

Widok na muzeum z lotu ptaka

To oddział Muzeum Narodowego w Kielcach we wsi Oblęgorek w gminie Strawczyn znajdujące się w dworku (pałacyku) pisarza Henryka Sienkiewicza.

 Powstanie muzeum

Muzeum powstało 26 października 1958 roku z inicjatywy dzieci pisarza, córki Jadwigi Korniłowicz i syna Henryka Józefa. W roku 1948 zwrócili się oni do ówczesnego Ministerstwa Kultury i Sztuki aby w dworku tym utworzyć Muzeum Pamiątek po swym ojcu. Propozycja ta zyskała poparcie władz państwowych i przy finansowej pomocy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach oraz Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy i Kraju pomysł ten wszedł w życie. W 1956 r. Jadwiga i Henryk Józef aktem notarialnym przekazali Skarbowi Państwa pałacyk wraz z 2 ha parku. Prace remontowe rozpoczęły się w roku 1957. Duży wkład miał Ryszard Andruszkiewicz, prezes Komitetu Sienkiewiczowskiego działającego przy Centrali Przemysłu Ludowego i Artystycznego („Cepelii”) w Poznaniu. Pierwszym kustoszem muzeum została synowa Henryka Sienkiewicza Zuzanna.

Prace przygotowawcze zostały rozpoczęte przez „Cepelie” w Poznaniu i Łodzi. Wykonały one odnowę i renowację mebli i tkanin. Zapłata za te prace pozostała częścią daru dla muzeum. Całościową oprawę wystawy zorganizowała kustosz Muzeum Świętokrzyskiego – Aleksandra Dobrowolska.

Z dniem 1 stycznia 1976 Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku stało się oddziałem Muzeum Narodowego w Kielcach.

Historia

W 1900 r. z okazji 25-lecia pracy literackiej dla przyszłego noblisty polskie społeczeństwo zorganizowało zbiórkę na zakup majątku w Oblęgorku i ufundowało go w podziękowaniu za jego pracę. Z tej okazji został utworzony obywatelski komitet, który miał przygotować program dla obchodów jubileuszowych.

Akt notarialny podpisano w Kielcach 18 lipca 1900 r. w obecności radcy Tadeusza Kowalskiego i księdza Zygmunta Chełmickiego, którzy występowali z ramienia komitetu oraz osoby sprzedającej, rejenta Mieczysława Halika. Majątek odkupiono za kwotę 51.249 rubli i 59 kopiejek. Na majątek składało się łącznie 515 mórg, w tym: 240 mórg lasu, 160 mórg pola ornego, 90 mórg łąki oraz park, sad itp. Za pozostałe po wykupieniu majątku środki pochodzące ze zbiórki zakupiono dla pisarza inwentarz (60 sztuk bydła, 6 koni, oraz maszyny i narzędzia rolnicze).

Na tę okoliczność rzeźbiarz Pius Weloński wykonał z białego marmuru popiersie pisarza. Dworek zaprojektowany przez warszawskiego architekta Hugo Kudera zbudowano w 1895, okolice wokół pałacyku, 49 ha ziemi zaprojektował i urządził warszawski ogrodnik Franciszek Szanior. Droga do pałacyku prowadzi przez Czerwoną Bramę a dalej przez aleję lipową.

XIX wieczny dworek zbudowany został w stylu eklektycznym (polegający na łączeniu w jednej budowli w sposób swobodny, często niezgodnych ze sobą, elementów wybranych z różnych stylów architektonicznych). W latach 1900-1902 na terenie starego parku. Od strony frontowej zwieńczony jest charakterystycznym kamiennym husarzem.

Kamienny husarz na dachu

Nad wejściem umiejscowiony został kamienny herb rodu Sienkiewiczów. Pałacyk powstał na bazie istniejącego już tam myśliwskiego domku rodziny Tarłów (najstarszej części dworku), zwanego Tarłówką oraz pawilonu myśliwskiego zbudowanego w 1895 r. przez ówczesnego właściciela rejenta Mieczysława Halika, zwanego dziś Halikówką

Okolice wokół dworku otacza duży park w stylu angielskim, w którym dominują stare dęby i lipy oraz ogród, którym opiekowała się trzecia żona pisarza Maria z rodziny Babskich i córka Dzinia.

Uroczystość wręczenia pisarzowi aktu notarialnego wraz z całą, 4-tomową dokumentacją odbyła się w czasie jubileuszowych obchodów w dniu 22 grudnia 1900 r. W podziękowaniu Henryk Sienkiewicz powiedział:

…Tę pracę moją kraj wynagradza… Z serca wyrywa mi się tylko okrzyk: Dzięki krajowi, dzięki wam panowie z Komitetu…

Okres pobytu pisarza

Oblęgorek oczarował mnie zupełnie. Mało jest w Królestwie wiosek tak pięknie położonych…

Do dworku Henryk Sienkiewicz przybył w maju 1902 r, rzeczy zostały sprowadzone 9 czerwca. Używał go głównie jako miejsce letniego wypoczynku i pracy (na czas nieobecności pisarza dworkiem opiekował się Adam Popławski ze wsi Promnik). W tym okresie Henryk Sienkiewicz pracował m.in. nad powieściami W pustyni i w puszczy, Na polu chwały jak i nowelą Dwie łąki (1903). W dworku przebywał do jesieni 1914 r. Opuścił Oblęgorek pod koniec września w wyniku I wojny światowej wyjeżdżając do Szwajcarii drogą przez Kraków i Wiedeń.

Po śmierci pisarza jego żona Maria i syn Henryk Józef zamieszkali na stałe w dworku, gdzie przebywali do 1944 r. Część zbiorów syn pisarza ukrył wśród mieszkańców Oblęgorka przed Niemcami.

Po zakończeniu II wojny światowej majątek w wyniku nacjonalizacji uległ parcelacji. Dla rodziny po pisarzu pozostawiono pałacyk wraz z 49 ha ziemi.

Współcześnie

Obecnie (2010) na parterze odtworzony został wygląd i wystrój pomieszczeń z czasów pobytu pisarza. Znajdują sie tu gabinet do pracy, w którym dominuje biurko, oraz obrotowa półka i oszklona biblioteka z książkami, na ścianach ozdobą są rodzinne portrety. Salon dla gości z okrągłym stołem i krzesłami przywiezionymi z mieszkania w Warszawie, w rogu umiejscowiony został stolik, przy którym pisarz grywał z gośćmi w karty, na ścianach wiszą płótna różnych malarzy. Pozostałe pomieszczenia to jadalnia, palarnia i sypialnia. Otwarcie dla zwiedzających sypialni nastąpiło dopiero w r 1974.

Sypialnia

Przy jej rekonstrukcji pomocne okazały się uwagi gospodyni samego pisarza Marii Lutówny oraz synowej – Zuzanny.

Na piętrze ulokowano ekspozycje poświęcone pisarzowi. Wcześniej zajmowane przez dzieci, obecnie zgromadzone są zbiory biograficzno-literackie. Wystawione tam zostały m.in. dzieła tłumaczone na wiele języków oraz listy i pamiątki osobiste.

W 2007 r. wnuczka po pisarzu Maria Korniłowicz przekazała w testamencie ponad 350 eksponatów wzbogacając muzeum o rodzinne pamiątki, z których większość z nich pozostała w Oblęgorku powiększając ilość eksponatów.

Działalność muzeum

Muzeum jest organizatorem licznych koncertów,wystaw czasowych, sesji naukowych oraz plenerów malarskich mających na celu popularyzację wiedzy o życiu i twórczości Sienkiewicza. Placówka posiada bogatą oferte lekcji muzealnych skierowaną do wszystkich grup wiekowych.

Jedną z takich wystaw była wystawa Zbigniewa Szczepanka, którego prace – akwarele 14 obrazów z zamkami które zostały opisane w dziełach Sienkiewicza (Trylogia- Ogniem i mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski oraz Krzyżacy).

Na jubileusz 50-lecia powstania muzeum został wydany okolicznościowy album Oblęgorek, okolicznościowe karty i znaczki.

Ekspozycje stałe:

• Jubileusz 25-lecia pracy pisarskiej
• Henryk Sienkiewicz w Oblęgorku
• Henryk Sienkiewicz – działacz społeczno-polityczny w kraju i za granicą

Imprezą cykliczną stały się „Wieczory u Pana Henryka” wspierane przez gminę Strawczyn.

Kierownikiem Pałacyku Henryka Sienkiewicza jest mgr Agnieszka Kowalska-Lasek.

Informacje o godzinach otwarcia, aktualnościach i lokalizację znajdziecie na stronie internetowej Muzeum Narodowego w Kielcach: http://sienkiewicz.mnki.pl/